MarcellaFraneker is de stad waar ik opgegroeid ben. Omdat deze elfstedenstad bomvol mooie plekken is vertel ik je wat je kunt zien en doen in Franeker!
Wat & waar Franeker
Franeker (Frjentsjer in het Fries) had in 2021 bijna 13-duizend inwoners. De stad ligt ten westen van Leeuwarden en noordelijk van Bolsward. Het is één van de grootste van de Friese Elfsteden waar de tocht der tochten langs gaat. Je vindt er het Elfstedenbruggetje waar ik als tiener heb gestaan om te kijken naar de laatste schaatstocht. Ook is Franeker bekend van de PC, sinds 1853 de belangrijkste kaatswedstrijd van Friesland. Van 1585 tot 1811 had Franker een eigen universiteit wat de stad rijk maakte. Dit zie je terug in de prachtige pandjes in het centrum. Ik vertel je wat je moet zien & doen in Franeker!
Eise Eisinga planetarium
Het Koninklijke Eise Eisinga Planetarium is het oudste nog werkende planetarium ter wereld. Het is tussen 1774 en 1781 gebouwd door Eise Eisinga die wolkammer van beroep was. Het Planetarium toont nu nog steeds de actuele stand van de planeten en wordt alleen op oudjaarsdag en bij schrikkeljaar een handje geholpen. Het raderwerk is gemaakt van houten hoepels en schijven en tanden van zesduizend handgesmede spijkers en wordt aangedreven door een slingerklok en negen gewichten. Al met al een bijzonder meesterwerk waar ik zeker weer eens een kijkje wil nemen. Ik ben als kind wel geweest, maar dat is zo lang geleden dat ik er graag nog eens naartoe wil gaan!
Fontein Oortwolk
In Franeker vind je fontein Oortwolk, 1 van de 11Fountains. Dit project geeft de elfstedentocht een nieuwe impuls. Elke stad heeft een eigen karakter en daar zijn bijzondere fonteinen bij bedacht. Het is leuk om in elke stad een kijkje te nemen bij deze bijzondere bouwwerken. De Oortwolk is een ode aan de wereldberoemde astronoom Jan Hendrik Oort die uit Franeker komt. De fontein moet een reeks watervallen voorstellen die vanuit een schaal langs een ketting met donkere parels in het bassin stromen.
Je vindt fontein Oortwolk bij de Martinikerk aan de Breedeplaats, het centrale plein.
Museum Martena
Het museum vind je in de Martenastins, een stins in 1498 gebouwd door de Friese edelman Hessel van Martena. Museum Martena bezit de historische collectie van de stad Franeker, de collectie over de voormalige Universiteit van Franeker en de grootste collectie over en van de wetenschapper Anna Maria van Schurman. In het museum is één van de enige drie xylotheken van Nederland te zien, dit is met 158 banden de grootste. In museum Martena zit ook het VVV en achter het museum kan je een mooie tuin bezoeken.
Voorstraat 35, www.museummartena.nl
Stadhuis van Franeker
Dit indrukwekkende pand uit 1591 is gebouwd in Friese renaissancestijl. Boven de hoofdingang zie je het Wapen van Friesland. Bij de glas-in-loodramen van de eerste verdieping zijn 27 wapenschilden te zien. Hoog boven de ingang zie je Vrouwe Justitia, de godin der gerechtigheid. Het Stadhuis heeft een prachtige trouwzaal waar veel gebruik van wordt gemaakt. Tussen 1 maart en 1 november kun je het Stadhuis bezoeken (met een gratis rondleiding) van dinsdag tot en met vrijdag tussen 13:00 – 17:00 uur.
Raadhuisplein 1
Kaatsmuseum
Het Kaatsmuseum in Franeker is het oudste sportmuseum in Nederland. Het Friese kaatsen is ontstaan in de 12e eeuw in kloosterhoven in Frankrijk en nu is de sport nog altijd springlevend in Friesland. In het museum leer je er alles over. Vlakbij het museum vind je het Sjûkelân, dit is de Friese benaming van het kaatsveld op het Sternse Slotland. Er staan twee torens aan de zijde van het kaatsveld, die verwijzen naar het Sjaerdemaslot dat tot 1727 op deze plaats stond.
Voorstraat 67, www.keatsmuseum.fr
Korendragershuisje
Dit huisje voor korendragers en zakkendragers werd in 1634 gebouwd. Het pand met maniëristische stijlelementen heeft een zadeldak en een boven de gracht overhangende zijgevel. De halsgevel is voorzien van klauwstukken met krulversieringen. Je kunt zonder toegang terecht om te leren over de vaste expositie over het meten, wegen en sjouwen én over de ontwikkeling van de landbouw in Noordwest Friesland.
Zilverstraat 28, www.korendragershuisje.nl
De Koornbeurs
In theater Koornbeurs vind veel vermaak plaats. In de agenda vind je een diversiteit aan programmering over theater en film. Van grote namen tot kleine namen: je vindt het er!
Noord 2, www.theaterdekoornbeurs.nl
Het bolwerk
Vroeger was Franeker omgeven door een bolwerk om de stad te beschermen tegen dreiging van buitenaf. De noordelijke bolwerken zijn versterkt. Je kunt er overheen wandelen of fietsen langs de rand van het centrum. Er zijn 4 theehuisjes bewaard gebleven. Deze hoorden vroeger bij de patriciërswoningen aan de Eise Eisingastraat. Destijds was thee een dure drank en werd van theedrinken een hele ceremonie gemaakt in deze speciale huisjes. De theehuisjes hebben door de jaren heel wisselende bestemmingen gehad. Nu vind je in het middelste huisje Theehuysje de Freule.
Eten en drinken in Franeker
In Franeker vind je diverse restaurants waar je heerlijk kunt eten en drinken. Een selectie met aanraders:
Brasserie de Stadstuin – Eise Eisingastraat 2
‘t Hert fan Frjentsjer – Dijkstraat 11
De Doelen – Breedeplaats 6
De Grillerije – Groenmarkt 14
Toscanini – Noord 30
De Stadsherberg – Oud Kaatsveld 8 (Je kunt er ook een sloep huren!)
Overnachten in Franeker
Wij overnachtten onlangs bij Recreatiepark Bloemketerp, een camping met huisjes. Hoewel de plekken niet erg ruim zijn (of je moet net als ons mazzel hebben dat het heel rustig is) is het een prima uitvalsbasis om wat leuks te doen in Franeker. Je loopt namelijk zó het centrum in. Ook vind je twee supermarkten om de hoek en een restaurant, bowlingbaan, tennishal en zwembad. Met de ACSI kaart krijg je korting op je verblijf.
Hotel Restaurant de Stadsherberg en Hotel Grandcafé De Doelen zijn een begrip in Franeker. Beide beschikken over een heerlijke plek om te overnachten met fijne kamers. Aan gastvrijheid zal het je zeker niet ontbreken. Wil je een plek voor jezelf dan zijn Huisje aan de gracht en Wetterhûske heel fijne plekken middenin het centrum. Altijd leuk om een stad te ontdekken door er middenin in je eigen huisje te slapen!
Combineren met elfsteden-stadjes
Hoewel Franeker een wat grotere elfstedenstad is heb je niet veel tijd nodig tijdens een stedentrip. Zo kan je de stad tijdens een weekend weg prima combineren met andere elfsteden-stadjes. Het knusse centrum van Harlingen is dichtbij en Bolsward is ook een ontzettende aanrader. Zoek je een wat grotere stad, dan rij je zo naar Leeuwarden. Er is genoeg te zien en doen in het mooie Friesland!
Meer leuks in Friesland
- 9x Doen in Bolsward
- 11x Zien & doen in Franeker
- Bezienswaardigheden in Sloten, de kleinste Elfstedenstad
- Fietsen in Friesland: Oersetters Pontjesroute
- 11x Doen tijdens een stedentrip Leeuwarden
- Bezienswaardigheden in IJlst
- 5x Doen in Leeuwarden
- 7x Overnachten in Friesland
- Nationaal Park de Alde Feanen
- Todo’s in het Lauwersmeergebied
- 7x Doen op Schiermonnikoog
Volg mijn reisavonturen! Facebook – Instagram – Polarsteps – Youtube – Twitter – Pinterest
Er valt voor ons nog een hoop te ontdekken in Friesland, want tot nu toe kan ik alleen Leeuwarden, Stavoren, Hindeloopen en Lemmer afstrepen, maar Franeker zet ik vanaf nu ook op mijn lijstje!
Oh, je hebt al best veel gezien! Franeker kan er zéker bij op je lijstje, maar er zijn nog veel meer pareltjes in Friesland!
Leuk om te lezen over de plek waar je bent opgegroeid! Voor ons valt er nog heel veel te zien in Friesland, want ook hier ben ik nog nooit geweest. Wij bezochten tot nu toe alleen zuidoost Friesland (omgeving Drachten) en dat smaakte wel naar neer. Franeker klinkt leuk!
In de omgeving van Drachten heb ik dan weer amper wat gezien. Daar moeten we ook maar eens naartoe met de camper 😉 En ja, Franeker kan ik je aanraden. Goed te combineren met Harlingen, Leeuwarden en Bolsward!
Genoeg te bewonderen, zo te zien! Het Planetarium lijkt me interessant en het Korendragershuisje ziet er schattig uit.
Het planetarium wil ik heel graag nog eens bewonderen, het is zo anders om hier naar te kijken als volwassene!
Volgens mij ben ik als kind ooit in Franeker geweest, maar daar kan ik me maar weinig van herinneren. Het ziet er op de foto’s uit als een heel pittoresk en sfeervol plekje, dus zou het graag nog eens willen bezoeken.
Moet je zeker doen Janet! Je kunt er met gemak een tof weekend weg van maken in combinatie met andere Elfsteden!
Wat leuk, dat je schrijft over de stad waar je bent opgegroeid. Jij kent dan toch de mooiste plekjes en dat is op de foto’s ook duidelijk te zien. Het Eise Eisinga Planetarium zou ik graag nog een keer bezoeken met onze meiden. De vorige keer dat we in de buurt waren was alles gesloten vanwege “you know what”. 🙂
Ja, erg leuk dat mijn artikel nu dan gemaakt is. Wilde het al langer doen, maar zocht de rust voor goeie foto’s. Kon nu mooi samen met Bros 🙂